Jos de Mul. Leven in (wan)orde. Lezing in de nacht van de Filosofie. Tilburg: Theater de Nieuwe Vorst (
.) Zaterdag 13 april 2024,
In de Griekse mythologie, het christendom en veel niet-westerse wereldbeschouwingen is chaos de leegte, wanorde of vormeloosheid die voorafgaat aan de creatie van het geordende universum. Volgens de tweede wet van de thermodynamica tendeert het universum echter onverbiddelijk van orde naar chaos ofwel wanorde (entropy). De pijl van de tijd kent slechts één richting.
Leven lijkt de tweede wet van de thermodynamica te tarten, want het wordt gekenmerkt door zelforganisatie en toenemende orde. Is dat slechts mogelijk doordat een organisme zijn orde ‘betaalt’ door een grotere wanorde buiten zichzelf te scheppen, bijvoorbeeld door andere organismen op te eten? Of zijn de creatie en destructie van (wan)orde de twee zijden van kosmos en leven? En wat betekent dat voor ons alledaagse leven?
Na de inleiding gaat Max van der Heijden in gesprek met De Mul over chaos als een vernietigende én scheppende kracht, die essentieel is voor het bestaan.
Jos de Mul is emeritus hoogleraar wijsgerige antropologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn lezing knoopt aan bij zijn onlangs verschenen boek Welkom in het Symbioceen. Over de verstrengeling van natuur, cultuur en techniek. Amsterdam: Boom, 2024.