Kirsten Portier & Jos de Mul. Grensvervagingen. Minicollege over grensvervagingen gemaakt in opdracht van de VFVO, 1 juli 2024.

De filosofen Kirsten Portier en Jos de Mul praten over grensvervagingen. Waar houdt de mens op en begint de natuur? Blijven wij onszelf als we ons met techniek verbinden en cyborgs worden? Welke toekomsten kunnen wij voor onszelf schetsen? En hoe moeten we ons verhouden tot onze omgeving als die omgeving eigenlijk niet zo makkelijk te onderscheiden is van onszelf. Filosofisch licht in technologische tijden. kijk voor meer informatie over filosofie als vak op de middelbare school op www.vfvo.nl

Jos de Mul.  Filosoof Jos de Mul neemt ons mee in de wereld van de filosofie. Interview door Geert Maarse. Studio Erasmus, 6 juni 2023. 

Bekend als een van de succesvolste filosofen die uit Rotterdam is voortgekomen, won grote prijzen en was zowel bij internationale instituten als bij Erasmus Universiteit Rotterdam werkzaam. Helaas neemt Jos de Mul nu afscheid van onze universiteit.

Jos de Mul. De plaats van de mens in het Symbioceen. Afscheidslezing ter gelegenheid van zijn emeritaat als hoogleraar wijsgerige antropologie en haar geschiedenis aan de Erasmus School of Philosophy van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Rotterdam, 31 mei 2023.

Klik op de afbeelding om de videoregistratie + PowerPoint te bekijken. n.b. de lezing begint 18 minuten na de start van de opname.

De integrale tekst van de lezing, inclusief voetnoten en bibliografie, is hier te lezen.  

Een verkorte versie verscheen op 7 juli 2023 onder de titel De storm die over de aarde woedt in De Groene Amsterdammer.

De volgende link geeft ten slotte informatie over de afscheidsconferentie die ter gelegenheid van het emeritaat werd georganiseerd.

Jos de Mul. The Matrix: Actueler dan ooit! Studium Generale lezing Universiteit Twente. Gebouw: Vrijhof, 19:30 - 21:00 uur. 

'[fWelcome in the desert of the real.’ Met deze onheilspellende woorden van filosoof Baudrillard wordt hoofdpersoon Neo welkom geheten in de ‘echte wereld’. The Matrix-trilogie is een ode a v45an de fundamentele filosofische vraag: wat is waar? Prof. dr. Jos de Mul, hoogleraar wijsbegeerte (Erasmus Universiteit), laat zien hoeveel filosofie er achter The Matrix schuilgaat: van Plato en Descartes tot aan Nietzsche. De trilogie blijkt actueler dan ooit. Leven wij tegenwoordig – gekluisterd aan onze beeldschermen en gebombardeerd door fake news – niet deels in een virtuele wereld? Waar in The Matrix machines energie uit mensen zogen, daar onttrekken nu Google en Facebook informatie aan ons. In zijn lezing zal De Mul ook uitvoerig ingaan op het zowel bejubelde als verguisde vierde deel van The Matrix Saga, dat eerder dit jaar in première ging.

Jos de Mul. Is life a simulation? Lecture Studium Generale Erasmus University. Rotterdam: Campus Woudenstein, Erasmus Paviljoen, February 2, 2022, 15:30-17:00.

“You take the blue pill...the story ends, you wake up in your bed and believe whatever you want to believe. You take the red pill...you stay in Wonderland, and I show you how deep the rabbit hole goes.”

Is life merely a simulation? When the Matrix released in 1999, the movie dealing with this question became a global phenomenon. And while the story of robots controlling our very reality might have seemed a silly science fiction premise then, the idea of life being a mere simulation kept philosopher Descartes up for nights back in the 1600’s. What other philosophical ideas are there to be found in The Matrix?

On December 22, The Matrix Resurrections premiered in the US, more than 15 years after the original trilogy ended. The series was known for the many philosophical ideas it brought to the big screen. From Plato’s famous allegory of the cave, to Descartes’ ideas of a ‘deceiving demon’. The directors of the movie even made all actors read philosophical works before the movie started filming. In this lecture, professor of philosophy Jos de Mul will look back at the old trilogy, he will interpret the new movie (which was released on January 26 in The netherlands), and he will tell us what we can learn philosophically from these films. Moreover, he will go into detail on the influence the movie has had on society. Think, for example, of the controversial ‘Red Pill’ movement that developed over the past decade. He will use excerpts from the films to analyze the movies to the greatest detail. Are you prepared to swallow the Purple Pill?

Dr. Jos de Mul is Professor of Philosophical anthropology at Erasmus School of Philosophy. His work focuses on the (partly overlapping) domains of philosophical anthropology, philosophy of art and culture, and the philosophy of information and communication technologies. He has published about thirty books and more than two hundred twenty academic articles and book contributions. Moreover, he has also published a series of articles on the topic of the Matrix and philosophy, a few of those can be found here.

Date: February 2, 2022.
Time: 15.30-17:00
Location: Erasmus Paviljoen, Campus Woudestein (Burgermeester Oudlaan 50, Rotterdam)
Entrance: Free

COVID check
For this program we kindly ask you to show your COVID Certificate at the entrance with the CoronaCheck app. Please visit this page for all applicable corona measures at the Erasmus University.

Nieuw levensbegrip markeert einde neoliberaal tijdperk. Ad Verbrugge in gesprek met Jos de Mul in De Nieuwe Wereld. 2 September 2021.

Ad Verbrugge in gesprek met Jos de Mul, hoogleraar wijsgerige antropologie en haar geschiedenis aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, over het boek van Denis Noble: ‘De Muziek van het Leven.’ “Nature en nurture zijn niet wezenlijk onderscheiden. Ze beïnvloeden elkaar.” Sinds de tijden van Descartes wordt de wetenschap beheerst door de overtuiging dat de werkelijkheid in tweeën is gesplitst. Er is het materiële aspect, dat functioneert als een mechanisme, en het spirituele aspect, dat zich aan dit mechaniek onttrekt. Onze tijd erfde van Descartes slechts het eerste, materiele perspectief. Nog altijd houden de meeste natuurwetenschappers er een reductionistisch, deterministisch en mechanistisch beeld van de natuurlijke werkelijkheid op na. Ten onrechte, zegt wijsgerig antropoloog Jos de Mul, want het verschil tussen lichaam en geest is lang niet zo groot als men misschien wel denkt. In het werk van bioloog Denis Noble wordt een beeld van het leven geschetst dat ver af ligt van de reductionistische mainstream, vertegenwoordigd door neo-Darwinisten als Richard Dawkins: “Het leven is een samenspel.” Een ode aan het ritme van de natuur, met Jos de Mul.

Jos de Mul. Games as the true organon of philosophy. On Schelling, Huizinga, and playful ontologies. Keynote at the 10th International Philosophy of Games Conference. Malta, November 2, 2016.

Keynote from the Philosophy of Computer Games Conference 2016 hosted and organised by the Institute of Digital Games , University of Malta November 1 – 4, 2016 The POCG conference is an annual, international academic event where scholars, students and game designers engage in philosophical discussions concerning issues raised by and with computer games.

Jos de Mul. Philosophical Anthropology 2 0: Reading Plessner in the Age of Converging Technologies. Guest lecture at the Deapartment of Philosophy. University of Malta. Valetta: November 1, 2016.

The Department of Philosophy presented a talk entitled ‘Philosophical Anthropology 2 0: Reading Plessner in the Age of Converging Technologies’. The talk, by Prof. Jos De Mul of the Erasmus University Rotterdam, was held on Tuesday, 1 November at the Faculty of Arts Library, Msida Campus. Jos De Mul is full professor of Philosophy of Man and Culture at the Faculty of Philosophy, Erasmus University of Rotterdam (the Netherlands). He has also taught at the University of Michigan (Ann Arbor) and Fudan University (Shanghai), and is a visiting fellow at the Institute for Advanced Study in Princeton, USA. The focus in his present research is on the impact of information and communication technologies on human life. The host is prof. Claude Mangion and the Video is made by James Moffett (Marketing, Communications & Alumni Office)

Jos de Mul. Turingeluurs.  Kunstmatige intelligenties in de films Her, Ex machina en Uncanny. Lezing Studium Generale, TU Delft. Delft, 26 april 2016.

Robots hebben wat beeldvorming betreft een belabberd jaar achter de rug. Oxford University voorspelde dat vijftig procent van de huidige banen binnen twintig jaar door robots zullen zijn overgenomen. En ook de vrees van de beroemde natuurkundige Stephan Hawking dat superieure kunstmatige intelligenties wel eens een einde zouden kunnen betekenen voor het menselijk ras, haalde voorpagina’s. Wie meende dat het zijn tijd nog wel zou duren, werd opgeschrikt door het nieuws dat in 2014 voor de eerste keer een kunstmatige intelligentie is geslaagd door de “Turingtest´, die bepaalt of een kunstmatige intelligentie zich kan meten met de mens. Dat robots in rap tempo onze leefwereld binnendringen en daarbij de verbeelding prikkelen laat zich ook aflezen in de recente films Her (2013), Ex Machina (2015) en Uncanny (2015). Al deze films handelen over een liefdesrelatie tussen mens en een meer of minder menselijk uitziende robot en telkens staat Turings vraag centraal of het mogelijk is zo’n androide robot van een mens te onderscheiden, en telkens loopt het slecht af voor de mens. Maar wanneer robots zozeer op mensen gaan lijken dat ze niet langer kunnen worden onderscheiden, dringt zich tegelijkertijd de niet minder ongemakkelijke vraag op of wij zelf niet ook – in de woorden van de filosoof Daniel Dennett “vochtige” – robots zijn. Je zou er Turingeluurs van worden!

Zie voor een uitgebreide versie van deze lezing hoofdstuk 13 ('Turingtests, sciencefictionfilms en Boeddhabots') in: Jos de Mul. Welkom in het Symbioceen. Over de verstrengeling van natuur, cultuur en techniek. Amsterdam: Boom, 28 maart 2024.

Enter The Modular Body

Floris Kaayk (director), The Modular Body. Online science fiction story, featuring Jos de Mul and many others. VPRO / Serious film, 2016.

The Modular Body is an online science fiction story about the creation of OSCAR, a living organism built from human cells. The protagonist is Cornelis Vlasman, a versatile biologist for whom the path well-travelled is the most uninteresting one by definition. Together with a few like-minded people he therefore starts an independent laboratory in which he experiments with organic materials, on his own initiative, with his own resources and his own team.

After many years of hard work, Vlasman’s team succeeds in creating new life from cells taken from his own body. Under his supervision the world’s first living organism is built: OSCAR.

OSCAR is a prototype (the size of a human hand) consisting of clickable organ modules grown from human cells.

What makes OSCAR special is the thought process preceding the organism, which comes down to this: (human) life can be regarded as a closed system but when it is approached as a modular system this may lead to innovative applications and solutions.

Jos de Mul. We zijn meer dan ons brein. Publiekslezing in het kader van Radboud Reflects i.s.m. Nijmegen Center for Contemporary European Philosophy. Nijmegen: Collegezalencomplex Radboud Universiteit, 16 februari 2016.

Joost Zwagerman was ervan overtuigd dat hij erfelijk belast was met dezelfde genen als zijn vader. Nadat zijn vader zelfmoord pleegde, was hij ervan overtuigd dat hem hetzelfde lot beschoren was. En handelde daarnaar.

Met dit voorbeeld wil filosoof Jos de Mul laten zien dat onze biologische eigenschappen vaak bepalen hoe we over onszelf denken. Maar dat dit niet altijd zo hoeft te zijn.

Volgens De Mul moeten wij het beeld dat wij van onszelf hebben niet laten bepalen door onze genen of ons brein. We hoeven onszelf niet louter op een natuurwetenschappelijke manier te bekijken en verklaren.

De mens creëert betekenis en cultuur, en heeft daarin ook altijd een bepaald zelfbegrip, dat niet alleen bestaat uit lichamelijkheid. Ook verschijnselen als betekenis, moraal en kunst maken een evolutionaire ontwikkeling door.

Noodlot, hoezo? Lezing Studium Generale,TU Delft. Delft, 30 september 2015. 

Het noodlot. Vroeg of laat klopt het bij ieder mens aan de deur. Hoewel het noodlot onvermijdelijk is, kunnen we er niet mee leven. De mensheid heeft altijd al getracht het noodlot te domesticeren: door de heroïsche affirmatie van het noodlot in de tragische cultuur van de Grieken, de deemoedige acceptatie van de goddelijke voorzienigheid in het christendom en de “afschaffing” van het noodlot in de moderne, technologische samenleving. Grote technologische rampen, zoals de kernrampen in Harrisburg, Tsjernobyl en Fukushima, doen ons echter in toenemende mate beseffen dat het noodlot in de postmoderne cultuur zich nu juist bij uitstek voordoet in het domein van de technologie. Staan wij aan de vooravond van een wedergeboorte van de tragedie uit de geest van de technologie?

Zie Jos de Mul. De domesticatie van het noodlot. De wedergeboorte van de tragedie uit de geest van de technologie. Rotterdam: Lemniscaat, herziene 5de druk, inclusief nieuw voorwoord, 2016, 338 p.