2016-04-26 (Delft) Turingeluurs.  Kunstmatige intelligenties in de films Her, Ex machina en Uncanny. 

Jos de Mul. Turingeluurs.  Kunstmatige intelligenties in de films Her, Ex machina en Uncanny. Lezing Studium Generale, TU Delft. Delft, 26 april 2016.

Robots hebben wat beeldvorming betreft een belabberd jaar achter de rug. Oxford University voorspelde dat vijftig procent van de huidige banen binnen twintig jaar door robots zullen zijn overgenomen. En ook de vrees van de beroemde natuurkundige Stephan Hawking dat superieure kunstmatige intelligenties wel eens een einde zouden kunnen betekenen voor het menselijk ras, haalde voorpagina’s. Wie meende dat het zijn tijd nog wel zou duren, werd opgeschrikt door het nieuws dat in 2014 voor de eerste keer een kunstmatige intelligentie is geslaagd door de “Turingtest´, die bepaalt of een kunstmatige intelligentie zich kan meten met de mens. Dat robots in rap tempo onze leefwereld binnendringen en daarbij de verbeelding prikkelen laat zich ook aflezen in de recente films Her (2013), Ex Machina (2015) en Uncanny (2015). Al deze films handelen over een liefdesrelatie tussen mens en een meer of minder menselijk uitziende robot en telkens staat Turings vraag centraal of het mogelijk is zo’n androide robot van een mens te onderscheiden, en telkens loopt het slecht af voor de mens. Maar wanneer robots zozeer op mensen gaan lijken dat ze niet langer kunnen worden onderscheiden, dringt zich tegelijkertijd de niet minder ongemakkelijke vraag op of wij zelf niet ook – in de woorden van de filosoof Daniel Dennett “vochtige” – robots zijn. Je zou er Turingeluurs van worden!

Zie voor een uitgebreide versie van deze lezing hoofdstuk 13 ('Turingtests, sciencefictionfilms en Boeddhabots') in: Jos de Mul. Welkom in het Symbioceen. Over de verstrengeling van natuur, cultuur en techniek. Amsterdam: Boom, 28 maart 2024.